«Татар археографиясе»: анализ рукописи 1878 года. Заметка №5

12 апреля 2023 г., среда

Заметки отдела рукописей и редких книг о процессе изучения рукописи Мингазутдина Джабали.

«Татар археографиясе»: анализ рукописи 1878 года. Заметка №1

«Татар археографиясе»: анализ рукописи 1878 года. Заметка №2

«Татар археографиясе»: анализ рукописи 1878 года. Заметка №3

«Татар археографиясе»: анализ рукописи 1878 года. Заметка №4

«Автор «Таварих-и Булгария ва татария» в свой труд предполагал включить цитаты из различных исторических трактатов. Так, например, были выбраны отрывки, относящиеся к истории тюрков, булгаро-татар и Волго-Уральского региона, из книги древнего мусульманского историка Мухаммеда Табарри, из произведений Кадия Байдави, «Тибйан-и нафи‘» Мухаммеда Табризи, из известного «Кисас аль-анбия» Рабгузи, из труда по всемирной истории Гали- эфенди «Кунх аль-ахбар», из книги «Алты бармак» Мухаммеда Чокрыкчы-заде, из поэмы «Маарифат-намэ» («Книга знаний») Ибрагима Хакки и других источников. Автор также большое внимание уделял произведениям татарского народного творчества, например, таким как «Болгар бәете» («Баит о Булгаре)», «Казан бәете» («Баит о Казани»). Намечал включить в свой сборник также благодарственную оду Фахретдина Нурлати, адресованную своему устазу- просветителю Гали-ишану ат-Тунтари.

Тәварихы Болгарийә вә татарийә» дип аталган хезмәтнең авторы анда тарихка караган төрле әсәрләрнең өземтә-күчермәләрен бирергә ниятләгән. Мәсәлән, борынгы мөселман тарихчысы Мөхәммәт Табарриның китабыннан, Казый Бәйдави әсәрләреннән, Мөхәммәт Тәбризинең «Тибйане нафигъ» хезмәтеннән, Рабгузиның мәшһүр «Кыйсасел-әнбийа» сыннан, Гали әфәнденең дөнья тарихын тасвирлаган «Көнһел-әхбар» әсәреннән, Мөхәммәт Чокрыкчызадәнең «Алты бармак» китабыннан, Ибраһим Хаккыйның «Мәгърифәтнамә»сеннән һ.б. чыганакларның төркиләр, болгар-татар һәм Идел- Урал буйларының тарихына бәйле урыннарын сайлап алган. Автор шулай ук «Болгар бәете», «Казан бәете» кебек халык иҗаты әсәрләрен дә үз хезмәтендә бирергә булган. Мәгърифәтче остазы Гали ишан Түнтәригә багышлап Фәхретдин Норлатый иҗат иткән мактаунамә – мәдхияне дә әсәренә кертергә уйлаган.»

 

ПОДПИСАТЬСЯ НА НОВОСТИ
Все материалы сайта доступны по лицензии:
Creative Commons Attribution 4.0 International