Шәриф Камалның тормышы һәм иҗаты турында

Аерым басмалар, җыентыкларда басылып чыккан мәкаләләр

Шәриф Камал: фәнни-популяр җыентык / төз.: А. Р. Шәйхин, Г. Р. Җиһангирова.- Казан: Җыен, 2023.- 415 б. + [32] б. фоторәс.- ("Шәхесләребез" сериясе = Знаменитые личности). - 16+ .

Татар әдәбияты тарихы : сигез томда / Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе, Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты ; редколлегия: К. М. Миңнуллин (рәис) [һ. б.].- Казан : Татарстан китап нәшрияты, 2021 - 

4 т.: XX гасыр башы / фәнни мөхәррирләре: Р. К. Ганиева, Д. Ф. Заһидуллина ; томны әзерләүдә катнашучылар: Ә. М. Закирҗанов [һ. б.].- яңарт. һәм тулыл. 2 нче басма.- 2023.- 630 б. + [16] б. фоторәс.- Исем. күрс.: 617-628.

Гыйззәт, Таҗи. Сайланма әсәрләр : 5 томда / Т. Гыйззәт ; [төз. К. Гыйззәтов ; редкол.: З. Р. Вәлиева , Р. И. Вәлиев , Т. А. Миңнуллин , И. М. Ибраһимов , Д. С. Шакиров , Л. М. Шәехов, Ф. И. Фәтхетдинова].- Казан : Татарстан китап нәшрияты, 2009.-

Т. 5: Пьесалар, публицистика.- 2009.- 335 б. : портр.- Эчт.: Сафура белән Гаптерәхим; Бөгелеш; Чулпан; Туктаровлар язмышы; Ш. Камал белән саубуллашу; Шәриф Камалның үлүенә 1 ел тулу уңае белән.

Гыйлаҗев, Таһир Шәмсегали улы. Татар әдәбияты. XX гасыр башы : лекцияләр, гамәли дәресләр, тестлар : югары уку йортлары өчен уку әсбабы / Т. Ш. Гыйлаҗев; [фәнни ред. Х. Й. Миңнегулов].- Казан : Мәгариф, 2007.- 239 б. : ил.

Гыйләҗев, Таһир. ХХ йөз башы татар әдәбияты тарихын укыту мәсьәләләре : методик кулланма / Т. Гыйләҗев ; Татарстан Фәннәр академиясе, Тарих институты, Милли мәгариф тарихы һәм теориясе үзәге.- Казан: Печатный Двор, 2002.- 96 б.

Исламов, Ф. Ф.Татар әдәбиятын укытканда милләтара бәйләнеш: Идел буе һәм Урал яны халыклары үрнәгендә / Ф. Ф. Исламов; Татарстан Фәннәр академиясе, Тарих институты; Милли мәгариф тарихы һәм теориясе үзәге.- Казан, 2000.- 228 б.

Шәриф Камалның Казандагы музей-фатиры = Музей-квартира Шарифа Камала в Казани / текстның авт. Р. Аймәт; фот.: Э. Золондинов, И. Чирков; русч. Э. Р. Гәрәева тәрҗ.- Казан : Заман, 2000.- 18 б. : фот. б-н.

Мөхәммәдиев, М. Г. Ш. Камал прозасының теле / М. Г. Мөхәммәдиев ; СССР Фәннәр академиясенең Казан филиалы үзәге; Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты; җав. ред. И. А. Абдуллин.- Казан, 1991.- 135 б.- Әдәбият: 123-134 б.

Исмәгыйлева, С. Г. X класста әдәбият дәресләре : әдәбият укытучылары өчен методик кулланма.- Яңартылган  2 нче басма.- Казан : Татар.кит.нәшр., 1987.- 176б.- Әд. :б.170-175.

Фәйзи, Әхмәт. Әсәрләр : 5 томда / Әхмәт Фәйзи; редколлегия: С. Хәким, Ш. Галиев, Т. Миңнуллин, Н. Юзиев; [рәссамы В. Булатов].- Казан: Татарстан китап нәшрияты, 1983 -

5 том: Мәкаләләр, очерклар, истәлекләр, хатлар / төзүчеләр, текст һәм искәрмәләрне хәзерләүчеләр: Н. Юзиев, З. Фәйзиева; нәшрият редакторы Х. Әюпов.-1987.- 451 б.- Искәрмәләр һәм аңлатмалар: б. 412-449.

Татар әдәбияты тарихы : алты томда / СССР Фәннәр Академиясе, Казан филиалы ; Г. Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм тарих институты ; [ред. кол.: Н. Г. Юзиев, Я. Г. Абдуллин, Г. А. Ахунов].- Казан, 1984 -

4 том: Татар совет әдәбияты : 1917-1941 / [ред. кол.: Н. Г. Юзиев, Н. Ш. Хисамов, Г. М. Халитов].- 1989.- 568 б. : рәс.

Татарский театр: новаторские искания татарского советского театра / Академия наук СССР, Казанский филиал; редколлегия: Ф. Н. Гиззатуллин, И. И. Илялова, Х. К. Махмутов.- Казань, 1981.- 128 c.- Текст на русском и татарском языках.- Библиогр. в конце ст.- Содерж.: Всегда с народом / Ф. Н. Гиззатуллин; Искусство актера татарского театра / И. И. Илялова; "Минникамал" в постановке Х. Уразикова / М. Г. Арсланов; Развитие татарской театральной критики и театроведения / Х. К. Махмутов; Шәриф Камал һәм татар театры / Һ. К. Мәхмүтов; Сәхнә кичерешләре һәм романтик уен алымы / Ф. С. Кадыйрова.

Иделле, Газиз Сәләхович. Беренче зур сәяхәт: истәлекләр, очрашулар, уйланулар / Г. С. Иделле.- Казан : Татарстан китап нәшрияты, 1980.- 184 б.

Кәримуллин, Әбрар. Татар сәхнәсе: әдәбият күрсәткече: 1917-1967 = Татарская сцена / Ә. Кәримуллин; СССР Фәннәр Академиясе, Казан филиалы; ф. ред. Х. Мәхмүтов.- Казан, 1979.- 332 б.- Текст татар һ. рус тел.- Күрс.: б. 283-325.

Әдәбият дөньясында : әдәби-публицистик мәкаләләр / К. Нәҗми ; [кереш сүз һ. иск. язучы Н. Гыйззәтуллин; төз.: Н. Гыйззәтуллин, С. Әдһәмова].- Казан : Татарстан китап нәшрияты, 1976.- 176 б. : портр.

Халит, Гали. Кешегә һәм чынлыкка мәхәббәт белән: әдәби тәнкыйть мәкаләләре / Г. Халит.- Казан : Татарстан китап нәшрияты, 1975.- 328 б. : портр.

Фәйзи, Әхмәт. Әдипнең эрудициясе: публицистика, әдәби тәнкыйть, истәлекләр, хатлар / Ә. Фәйзи; [төз.: З. Фәйзиева, Н. Юзиев; кереш сүз язучы Н. Юзиев].-Казан : Татарстан китап нәшрияты, 1973.- 336 б. : портр.

Сайганов, А. Җ. Шәриф Камалның "Матур туганда" романы: әдәбият укытучылары өчен ярдемлек / А. Җ. Сайганов.- Казан: Татарстан китап нәшрияты, 1966.- 56 б. : портр.- (Язучылар мәктәптә).

Татар язучылары һәм композиторлары : фотопортретлар = Татарские писатели и композиторы: фотопортреты / [редакторы С. К. Хәкимов; художество редакторы Э. Е. Дьячкова].- Казан: Татарстан китап нәшрияты, 1966.- 13 портр. - Г. Тукай, Г. Ибраһимов, М. Гафури, Г. Камал, Ш. Камал, К. Нәҗми, Һ. Такташ, М. Җәлил, Ф. Кәрим, Г. Кутуй, Т. Гыйззәт, С. Сәйдәшев, Ф. Яруллин портретлары.

Гали, Мөхәммәт. Сайланма әсәрләр / М. Гали; төз., ред. Т. М. Нурмөхәметов; рәс. М. В. Виноградова.- Казан: Татарстан китап нәшрияты, 1964.- 315 б. : портр.- Эчт.: Аулак өйдә; Бер әбинең зары; Сабан туенда; Яңгырсыз елларда; Пожарныйлар; Туры хөкем; Базарчылар; Рәхмәтуллин Шаһи; Чәчүлек сукканда; Җамали солдат; Карпат; Ул үсте; Каюмның балалык чоры; Каюм Насыйри : тарихи пьеса 5 пәрдәдә; Габдулла Тукай белән күрешүем; Шәриф Камал турында кайбер истә калаганнар; Галиәсгар Камал белән беренче танышу.

Нигъмәтуллин, Әхәт. Шәриф Камал / Ә. Нигъмәтуллин.- Казан: Татарстан китап нәшрияты, 1964.- 172 б. : портр- Библиогр.: б. 167-172 һ. юл асты иск.

Татар теле һәм әдәбияты мәсьәләләре = Вопросы татарского языка и литературы: фәнни мәкаләләр җыентыгы / Казан Дәүләт Педагогия институты, Татар теле һәм әдәбияты кафедрасы ;[редкол.: А. Д. Сайганов, Җ. Г. Вәзеева, Л. И. Яфаров һ. б.].- Казан, 1963.- 193 б.-  Текст татар һәм рус телендә.- Библиогр. юл асты иск.

Гали, Мөхәммәт. Сайланма әсәрләр / М. Гали; кереш сүз язучы М. Гайнуллин;  тышл. рәс. В. В. Карамышев; төз. Х. Мөхәммәтов.- Казан : Таткнигоиздат, 1956.- 372 б. : портр.- Иск. һ. аңлатмалар: б. 367-370.- Эчт.: Җиләккә барганда; Аулак өйдә; Бер әбинең зары; Сабан туенда; Сәмигыл карт һ. б.4 Каюмның балалык чоры; Г. Камалның тормыш юлы; Г. Камалның иҗат юлы; Г. Камалның драма һәм комедияләре; Г. Камалның башка әсәрләре һәм хезмәтләре; Г. Тукай белән күрешүем; Шәриф Камал турында кайбер истә калганнар; Г. Камал белән беренче танышу.

Татар әдәбиятының классик язучысы Шәриф Камал музее буенча юл күрсәткеч  / ТАССР Дәүләт музее ; [төз. Ф. Х. Вагазова ; ред. А. Сайганов].- Казан, 1955.- 15 б.

Гайнуллин, М. Х. Татар әдәбияты : XX йөз: югары уку йортлары өчен / М. Х. Гайнуллин, Җ. Г. Вәзиева ; [ред. Г. Кашшаф].- Төзәт. 2 басма.- Казан : Таткнигоиздат, 1954 -

2 кис. - 1954.- 568 б. : портр.

Халит, Г. ХХ йөз башында татар әдәбияты : очерклар / Г. Халит, Х. Хисмәтуллин, Б. Гыйззәт ; СССР Фәннәр Академиясе, Казан филиалы ; Тел, әдәбият һәм тарих институты ; [ред. кол.: Х. Хәйри, М. Гайнуллин, Г. Халит.- Казан : Таткнигоиздат, 1954.- 386 б.

Татар әдәбиятының классигы Шәриф Камал : 1884-1942: әдәбият исемлеге / В. И. Ленин исемендәге Татарстан республика көтепханәсе, Библиография бүлеге ; [төз. З. Ш. Хәбибуллина;  ред. Р. З. Мөхитдинова].- Казан, 1952.-11 б.- А. Каримуллин коллекциясе.

Халит, Гали. Татар әдәбиятында реализм мәсьәләләре: критик очерклар / Г. Халит.- Казан : Татгосиздат, 1948.- 214 б.

Хәйри, Хәсән. Эзләнүләр: әдәби-критик мәкаләләр / Х. Хәйри.- Казан : Татгосиздат, 1941.- 158 б.- (Мәктәп сериясе). 

Кашшаф, Гази. Шәриф Камал / Г. Кашшаф.- Казан : Татгосиздат, 1940.- 141 с.- (Мәктәп сериясе). 

Шәриф Камал: әдәби һәм җәмагатьчелек эшчәнлегенә 30 ел тулуга карата / Татарстан Ссвет язучылары союзы.- Казан, 1940.- 24 б. : портр.

Видеоязмалар

Шәриф Камал. Хәтер утравы: [Кинофильм] / ТНВ-Татарстан.- Казан: ТНВ Татарстан, 2009.- 1 электрон. опт. диск (DVD-ROM): зв., цв.- ("Ватандашлар" циклы фильмнарының алтын коллекциясе; диск 22).- Картон тартмасында 50 дисктан торган серия.- Татар тел.

Вакытлы матбугатта дөнья күргән мәкаләләр

Шәйхин, А. (Айдар). Шәриф Камал шигырьләре / А. Шәйхин // Безнең мирас.- 2024.- № 2.- Б. 69-70.

Шәйхин, Айдар. Язучы мирасын барлап... / А. Шәйхин // Мәйдан (Чаллы). – 2024.- № 2.- Б. 82-85.

Шәйхин, А. (Айдар). Сада. Бөек прозаикның шигырь китабы : [Шәриф Камалның беренче китабы турында] / А. Шәйхин // Идел  2024.- № 1.- Б. 50-53.

Кашапова, С. Шәриф Камал кайта : [«Шәхесләребез» сериясендә язучы, драматург һәм журналист Шәриф Камалга багышланган фәнни-популяр басма дөнья күрде] / С. Кашапова // Мәдәни җомга.- 2023.-  1 декабрь (№ 47).- Б.2.

Абдуллина, Р. (Рәйсә). «Шәриф Камал биргән тәрбия миңа гомер буе юлдаш булды» : [Ленинград блокадасыннан качып килгән Любовь Ивановна Шардина (Рябинина) Ш. Камаллар квартирасында яшәгән булган. Язучы турында балачак хәтирәләре] / Р. Абдуллина // Безнең Мирас.- 2023.- № 8.- С. 90-93.

Кашапова, С. Әдипнең беренче китабы : [Шәриф Камал мемориаль фатирында язучының тууына 139 ел тулу уңаеннан  оештырылган «Сада» дип аталган күргәзмә турында] / С. Кашапова // Мәдәни җомга.- 2023.- 17 февраль (№ 6).- Б. 19.

Татар Пешләсе : [Мордовиянең Рузаевка районына караган Татар Пешләсе авылы тур. Анда язучы Ш. Камал туган] // Безнең мирас.- 2022.- № 6.- С. 68.

Батулла, Р. Тораташ хакыйкать : [1936 нчы ел. А. Лепа, Ш. Камал, Б. Абдуллин, Г. Байчурин, К. Тинчурин төшкән фоторәсем тур. 1930 нчы елда төшкән Ш. Камал гаиләсе фотосы да бирелгән] / Р. Батулла // Безнең мирас.- 2022.- № 6.- Б. 78-79.

Кашапова, С. Ш. Камал премиясе тапшырылды : [Ш. Камал исем. премиясенең 2021 ел лауреатлары] / С. Кашапова // Мәдәни җомга.- 2022.- 4 март (№ 8).- Б. 4.

Җиһангирова, Г. Сугыш еллары кайтавазы : [Ш. Камалның Милли музейда сакланучы архивы материалларыннан] / Г. Җиһангирова // Безнең мирас.- 2020.- № 6.- Б. 89-91.

Янсуар, Л. Матур туганда, яки уйчан кеше : [язучы Шәриф Камал тур.] / Л. Янсуар // Татарстан.- 2019.- № 7.- Б. 56-61.

Мөбарәкшина, Р. Музей ачылуны яңа ядкәрләр дә көтә : [Казанның Островский урамында урнашкан Шәриф Камал музее тур.] // Ватаным Татарстан.- 2017.- 16 август (№120).- Б. 3.

Гыйлаҗев, Т. Төрле чорда яшәсәк тә... : [язучы Ш. Камалның тууына 130 ел] / Т. Гыйлаҗев // Мәгариф.- 2014.- № 2.- Б. 16-19.

Закирҗанов, Ә. «Томан арты якты була» : [Ш. Камал драматургиясендә чор образы] / Ә. Закирҗанов // Казан утлары.- 2014.- № 2.- Б. 176-179.

Галимҗанова, Л. Хаҗи әфәнде тагын өйләнде : [К. Тинчурин исем.Татар дәүләт драма һәм комедия театры Ш. Камалның «Хаҗи әфәнде өйләнә» дигән әсәрен кабат сәхнәгә куйды] / Л. Галимҗанова. - Шәһри Казан.- 2010. 16 дек.- Б. 10.

Нигъмәтуллова, Р. Ш. Камалның «Акчарлаклар» повестенда Гариф, Газизә, Шәрәфи карт образлары / Р. Нигъмәтуллова // Вестник Елабужского педагогического университета.- 2010.- № 3.- Б.174-177.

Соңгы яңарту: 2024 елның 5 декабре, 10:14